ONTDEK BLOEMENHOOFDSTAD AALSMEER

amsterdam flower area, aalsmeer, seringen, historische tuin aalsmeer, seringenteelt aalsmeer, westeinderplassen, seringenjaar 2023

De lente is de beste tijd om de Amsterdam Flower Area te bezoeken. Terwijl het Keukenhof wordt overspoeld door vele duizenden bezoekers, worden in Aalsmeer vlijtig seringen geoogst. Deze uit de Balkan afkomstige heerster nestelde zich begin 20e eeuw comfortabel op de legakkers van de Westeinderplassen. Meer zelfs: seringen maakten van Aalsmeer de 'Bloemenhoofdstad van de Wereld'. Tijd voor een update.

Historische Tuin Aalsmeer.

Een land doorspekt met water. 'Ik werk al van m'n 15 in de seringenteelt, op mijn veertigste was m'n rug kapot,' verzucht Jan, mijn gids in de Historische Tuin Aalsmeer. Dat ruggen het in de seringenteelt begaven mag niet verbazen. Wanneer de planten van het veld naar de serre werden verplaatst en omgekeerd, was het sjouwen met 40kg... in elke hand. Begrijpelijk dus dat het aantal telers drastisch afnam. Rond 1960 waren er nog meer dan 120, vandaag resten er slechts veertien ondanks de intrede van transportbanden. Jan neemt me mee naar de museumserre waar hij honderduit vertelt over de (agrarische) geschiedenis van Aalsmeer. 'Rond het jaar 1350 begon de turfwinning in de streek. Door de vervening onstonden de Westeinderplassen. Maar omdat er teveel land dreigde verloren te gaan, werd de turfwinning halfweg de 17e eeuw verboden.'

Historische Tuin Aalsmeer.

De legakkers (eilanden waarop turf gedroogd werd) bleken bijzonder vruchtbaar en er werd begonnen met de teelt van fruitbomen en vooral veel aardbeien. 'De kleuren van de Aalsmeerse vlag, groen, rood en zwart refereren zelfs naar de aardbei,' lacht Jan. 'Eind 19e eeuw begon de teelt van buitenbloemen. De eerste rozenserre stond al in 1896 in Aalsmeer en enkele jaren later hadden we zelfs twee bloemenveilingen. Begin 20e eeuw kwamen de eerste seringen. De luchtige en vruchtbare bodem van de legakkers bleek ideaal voor de teelt van deze geurige bloemen. 'Wist je trouwens dat er meer dan 170 seringenvariëteiten zijn?' Een vraag waarop ik nee moet antwoorden. Voor Jan is de Historische Tuin een levend museum. 'De boerderij en de serres waren eigendom van een familie die bekend stond om hun enorme collectie dahlia's die we gelukkig hebben kunnen bewaren. Met onze vereniging conserveren we niet alleen historisch interessante bloemen- boom- en heersterrassen, maar ook oud materieel en zelfs oude tuinbouwechnieken.'

Seringen nemen een prominete plek in in de Historische Tuin Aalsmeer.

Seringen nemen een prominente plek in, in de tuin én in het hart van mijn gids. 'Dit jaar hebben we uitgeroepen tot 'Seringenjaar 2023'. Met allerlei activiteiten willen we de bloem die Aalsmeer groot heeft gemaakt in de kijker zetten.' Jan neemt me mee naar de immense tuin en de serres waar het bloemenaantal al mijn verwachtingen overtreft. Meer dan 1200 soorten worden er gekweekt, waaronder een enorme collectie seringen, rozen en clematis. Hij wijst naar enkele bootjes bij de gracht die gebruikt werden om seringenplanten te transporteren. 'In Aalsmeer worden drie soorten bootjes gebruikt: een praam, een luikenpraam en een bok.' Wat verder staan we bij een veld waar tientallen seringenplanten wachten om weer gepoot te worden. Jan daagt me uit en met veel moeite hef ik twee planten, één in elke hand, tot op kniehoogte. Het waren inderdaad verdomd harde werkers die kwekers van weleer. Ik eindig mijn bezoek aan de Historische Tuin in het 'veilinghuis' met een prachtige Jugendstil veilingklok van de oude Aalsmeerse bloemenveiling. Ze werkt nog perfect en ik mag de afslag uitproberen. Door mijn snelle reactievermogen zou ik een getalenteerd koper zijn volgens Jan.

"Jan daagt me uit en met veel moeite hef ik twee seringenplanten, één in elke hand, tot op kniehoogte."

Seringenakkers op de Westeinderplassen.

Rondje Westeinderplassen. Bij de steiger van de Historische Tuin wacht Henk me op voor een rondje over de Westeinderplassen. Zijn kleine bootje wurmt zich door smalle kanaaltjes een weg naar het 10.000 hectare grote meer. 'De Westeinderplassen onstonden door eeuwenlange afgraving voor turf,' vertelt Henk. 'Er liggen zo'n vierhonderdtal legakkers in, waarvan de meeste gebruikt worden als recreatief privébezit. Pakweg 100 ervan doen nog dienst als seringenakkers, goed voor 150 hectare.' De mooiste watervogels vliegen ons voorbij: lepelaars, reigers, bergeenden, futen en enkele ganzen met jongen zwemmen wat geschrokken voor de boot uit. De rust die van het meer uitgaat, maakt me helemaal zen. Toch kan het hier volgens Henk behoorlijk druk zijn, vooral in de zomer. 'Er liggen hier ongeveer 7000 jachten in diverse havens,' zegt hij. 'Het meer heeft via Amsterdam een rechtstreekse verbinding met de Noordzee en is een erg populaire bestemming in de zomer.'

Menno Kramer van Kramer Seringen.

Henk parkeert de boot netjes naast de vlet van Kramer Seringen, waar we worden opgewacht door Menno Kramer, een telg uit de familie die hier enkele eeuwen geleden begon met de teelt van heersters, klim- en perkplanten. In 1920 beginnen Menno's voorouders met de seringenteelt waarop ze zich vanaf 1983 volledig toespitsten. Vandaag teelt Kramer een achttal seringenvariëteiten met klinkende namen als White Wonder, Maidens Blush en Dark Koster. Wanneer de serredeur opengaat, komt de heerlijke geur van de bloesems ons tegemoet. 'Zoals alle bedrijven hier werken we met een rotatiesysteem waarbij de planten om de twee winters naar de serre worden gebracht om te forceren,' vertelt Menno.

Seringen klaar voor de oogst.

'Oogsten doen we van oktober tot begin juni.' Menno toont ons de seringen die rijp zijn voor de oogst. 'We oogsten nu dagelijks een duizendtal stekken per serre. Het is vooral de lengte die de prijs bepaalt: hoe langer de stek, hoe meer geld we ervoor krijgen. Een stek (stengel) van 60cm is ideaal.' Op mijn vraag waar al die bloemen naartoe gaan is Menno kort. 'Naar rijke landen. Meer dan 95% van onze bloemen worden geëxporteerd naar landen als Japan, de VS, Noord-Europa en het Midden Oosten.' Toch is het hard labeur op de kwekerij. Er wordt niet alleen met zware planten gesjouwd, er wordt ook nog gestekt, geënt, gesnoeid, gesprot en gepluist. 'Bovendien zinken de akkers in de Westeinderplassen. Elk jaar moeten we ze opnieuw ophogen met turf en bagger uit het meer,' besluit Menno.

"Meer dan 95% van onze seringen wordt geëxporteerd naar landen als Japan, de VS, Noord-Europa en het Midden Oosten."

Flower Art Museum, Aalsmeer.

Aalsmeer, de bloemenhoofdstad. Aalsmeer wordt wel eens de 'Bloemenhoofdstad van de Wereld' genoemd, een titel die ze meer dan terecht verdient. Begin 20e eeuw richtten een aantal locale bloemenkwekers een veiling op die zou uitgroeien tot de grootste ter wereld: Royal Flora Holland. Dagelijks worden er miljoenen bloemen geveild en geëxporteerd over de hele wereld. Dat de veiling vlakbij de luchthaven van Schiphol ligt, is natuurlijk mooi meegenomen. En waar bloemen zijn, is kunst. In de schaduw van de iconische watertoren van Aalsmeer bezoek ik het Flower Art Museum dat voluit focust op bloemen in de kunst. PC Boutens, Willem de Merode en Paul van Ostaijen schreven gedichten over seringen. Voor schilders als pakweg Van Gogh waren bloemen een dankbare bron van inspiratie. In het museum ontdek ik een indrukwekkende collectie historische bloemenposters uit de 20e eeuw. Vaak kleeft er nog een interessant verhaal aan vast. Verder bewonder ik er mooie werken die enkele hedendaagse kunstenaars maakten voor het 'Seringenjaar 2023'. De collectie van Flower Art Museum wordt om de drie maanden vernieuwd. En dát is voor mij alvast een mooi excuus om nog eens naar de 'Hoofdstad van de Bloemen' af te zakken.

"Begin 20e eeuw richtten een aantal Aalsmeerse bloemenkwekers een veiling op die zou uitgroeien tot de grootste ter wereld."

Info over Amsterdam: www.iamsterdam.com & Aalsmeer: www.visitaalsmeer.nl

AALSMEER PRAKTISCH:

Er naar toe: Ik reed met Thalys naar Amsterdam. Snel en comfortabel, meerdere heen- en terugritten per dag. Info en reservaties: www.thalys.com

Overnachten: Ik sliep in Hotel De Jonge Heertjes in Aalsmeer op een steenworp van de Historische Tuin. Nette comfortabele kamers en verzorg buffetontbijt. Het hotel beschikt over een restaurant. Info en reserveren: www.dejongeheertjes.nl

Eten & drinken: Brasserie De Haven in Aalsmeer serveert heerlijke Aziatisch georiënteerde gerechten en sushsi aan de rand van de Kleine Poel. Mooie ligging in de haven van met subliem uitzicht op het water. Website: brasseriedehaven.nl - Restaurant On the Rock serveert lekkere lunch en diners 'on the waterfront' met een mooi panorama over de Westeinderplassen. Gezellig, modern interieur, heerlijke eigentijdse gerechten. Website: ontherock.nl

Boottocht Westeinderplassen: Schipper Henk voert je van 1 mei tot 1 oktober met veel kennis, flair en een goed humeur over de Westeinderplassen. Voor bloemenliefhebbers is er een speciale 'Seringen Experience' en thematours in het kader van het Seringenjaar 2023. Website en info: Westeinder Rondvaart.