OP HET DAK VAN EUROPA (OF TOCH BIJNA): NENDAZ

zwitserse wijnen, fendant, dôle, plan du fou, dent de nendaz, valais, tracouet, wallis, la printze, visperterminen, bisses, zwitserland, bergvakantie, matterhorn, mont blanc,nendaz, mont fort,

'De beste plekken om op vakantie te gaan zijn die waar wijn wordt gemaakt,' luidt een gezegde. En daar valt heel wat voor te zeggen, want er is volop zon, er heersen zachte gemiddelde temperaturen, het eten is er vaak uitstekend én er is wijn natuurlijk. Zoals in het Zwitserse Nendaz. Gelegen tussen de hoogste bergen van Europa is het niet alleen een populair wintersportgebied, maar ook een paradijs voor wie net als wij van de bergen in de zomer houdt. Nendaz, het dak van Europa, of toch bijna.

Kleine, in het groen verankerde doorpjes, steken fel af tegen een grijs decor van torenhoge bergen.

Op de rug van een titaan. 'Vergeet zeker niks warms om aan te trekken,' zegt onze berggids Yvette, als ze ons oppikt bij ons hotel in Nendaz. Het mag dan volop zomeren in Valais, in de bergen kan het behoorlijk koud zijn. De weg naar Siviez is een gestage klim langs uitzichten die de hele tijd om fotostops smeken. De mooiste panorama's doemen voor ons op, vaak van kleine, in het groen verankerde dorpjes die fel afsteken tegen een grijs decor van torenhoge bergen. In Siviez nemen we de stoeltjeslift die we wat later verruilen voor de immense telecabine die ons naar de Mont Fort voert.

Tibetaanse vlaggetjes op Mont Fort zorgen voor een kleine desoriëntatie.

De rit met de telecabine is een attractie op zich. De groene vallei waar we door lijken te zweven, was ooit de bedding van de oude Rhônegletsjer die doorliep tot in Lyon, vertelt Yvette. Onder ons zien we gemzen en steenbokken grazen. Ze kijken al lang niet meer op van de telecabines die boven hun biotoop pendelen. Het laatste stuk van het traject glijden we boven Glacier de Tortin, de enorme gletsjer langs de noordkant van de Mont Fort. Enkele moedige hikers, aan elkaar geregen door touwen, steken de gletsjer over. Het lijken wel kleine zwarte stippen die langzaam over de ijsvlakte bewegen. Bij het bergstation van Mont Fort lijkt het of we op de rug van een titaan landen.

"De gemzen en steenbokken in de valleei kijken al lang niet meer op van de telecabines die boven hun biotoop pendelen."

Mont Fort: op de rug van een titaan.

Een 'postume' begrafenis. Van het bergstation maken we een korte, maar ietwat hachelijke klim over gigantische rotsblokken naar het kruis op de top van de Mont Fort. Het 360° panorama vanaf 3.330 m. hoogte over de Walliser Alpen is ronduit spectaculair. We kijken uit op de toppen van de hoogste bergen van de Alpen (met de Matterhorn en de Mont Blanc op kop), de Berner Alpen, enkele kleine bergmeren, gletsjers en het stuwmeer van Mauvoisin. De Tibetaanse vlaggetjes die er wapperen zorgen voor een kleine desoriëntatie: neen, dit is niet de Himalaya. De boomgrens zijn we al een heel eind voorbij, maar kleurrijke Alpenbloemen als Gentiaan, Rapunzel, Alpendistel en Alpenmadeliefje zien we overal. We kijken uit op de Tsanfleuron, een gletsjer met een even bizar als actueel verhaal.

Vanaf de Mont Fort zien we overal rondom ons gletsjers.

Want Marcelin en Francine Dumoulin, namen die je wellicht niks zeggen, zijn het Zwitserse koppel dat 75 jaar geleden spoorloos in de Walliser Alpen verdween. Een week voor we naar Nendaz reisden haalde ze het wereldnieuws nadat ze teruggevonden werden op de Tsanfleuron-gletsjer. Het stel vertrok op 5 augustus 1942 om hun koeien te verweiden en en keerde nooit meer terug. Tijdens hun tocht over de Tsanfleuron maakten ze blijkbaar een fatale val in een diepe gletsjerspleet. De terugtrekkende gletsjer legde hun gemummificeerde lichamen en intacte spullen na al die jaren weer bloot. Het toeval wil dat uitgerekend vandaag het koppel begraven wordt bij het kerkje van het naburige Savièse waar ze op de dag van hun verdwijning nog hun laatste mis zongen. Een postume begrafenis dus, al is een begrafenis dat altijd, maar na 75 jaar is het wel het allerminste wat je kan zeggen.

"We kijken uit op de toppen van de hoogste bergen van de Alpen met de Matterhorn en Mont Blanc op kop."

Chapelle de Planchouet.

Kabbelend water en galmende koebellen. De berglucht is ook in de zomer een efficiënte appetizer. Na ons wow-moment op de Mont-Fort eten we in bergrestaurant Les Bisses in Planchouet een lichte maar lekkere lunch die we doorspoelen met een glas witte wijn uit Valais. De meer stevige kost houden we voor 's avonds, want er staat nog lange hike op het programma, langs de beroemde bisses van Nendaz, een eeuwenoud, maar ingenieus irrigatiesysteem dat werd aangelegd vanaf de 12e eeuw. In Nendaz kan je wandelen langs een 98 km. groot netwerk van kanaaltjes dat je door de meest pittoreske plekjes van de streek loodst. Zoals Chapelle de Planchouet, onze eerste halte. Deze oude kapel pal het groen timmerden de vrome zielen van Planchouet begin jaren '30 van vorige eeuw noestig in elkaar.

Grand Bisse de Vex, een van de zes nog actieve bisses in Nendaz.

Daarmee bespaarden ze zichzelf de moeizame voettocht naar de kerk in Nendaz, want ook godsvrucht kent grenzen. Naast de houten kapel zien we een massief altaar in open lucht dat vooral in de warme maanden wordt gebruikt. Het lijkt ons een ontzettend romantische plek om elkaar het ja-woord te geven. De kapel van Planchouet is slechts een van de 16 charmante kerkjes die je kan bezichtigen rond Nendaz. We volgen de 13 km. lange Grand Bisse de Vex, een van de acht gerestaureerde bisses in Nendaz en een van de zes waar nog water doorstroomt. De tocht gaat door bossen met torenhoge lorken en arves (alpendennen), de hoogste bomen van de Alpen en langs weiden met vache d'hérens, een typisch koeienras uit Valais. We wandelen af en toe langs de Printze, de rivier die alle bisses voedt.

La Printse baant zich een weg naar de Rhône.

De bisses werden beheerd door de eigenaars, vaak boeren, van de gronden waar ze doorliepen. Een geolied systeem zoals alleen Zwitsers het kunnen bedenken, zorgde voor een eerlijke waterverdeling. Zelfs in geval van twijfel was er nog altijd de garde de bisse die een strenge vinger aan de pols hield. Een watermolen met een houten hamer diende als indicator voor de doorstroming. Aan het ritme van de hamerslagen werd het debiet geschat. Ratelde het te snel of te traag, dan was er etwas los. Net als het landschap zijn de bisses bijzonder gevarieerd. De kilometerslange kanaaltjes duiken af en toe in smalle tunnels onder de grond, schutsluizen sturen het water en we zien zelfs houten aquaducten om hoogteverschillen te overbruggen. Het monotone kabbelen van het water dat af en toe overstemt wordt door een dof galmende koebel is als de perfecte soundtrack bij onze ontspannen hike.

"In Nendaz kan je wandelen langs een 98 km. bisses, een netwerk van kanaaltjes dat je door de meest pittoreske plekjes van de streek loodst."

AOC Valais, topwijnen uit Zwitserland.

Fendant & Co. Als fervente wijnliefhebbers waren we niet weinig onder de indruk van de uitgestrekte wijngaarden die we zagen toen we van Visp naar Sion spoorden. Het verwondert ons dan ook niks dat meer dan 30% van alle Zwitserse wijnen in Valais wordt gemaakt. In de trendy wine bar Le Verre d'Ici in Nendaz waar je meer dan 150 Zwitserse wijnen kan degusteren, krijgen we van de sympathieke eigenares een snelcursus AOC Valais. 'Het bijna 5000 ha. grote wijngebied van Valais strekt zich uit langs 100 km Rhônevallei,' vertelt ze. 'Het zonnige droge klimaat en de grote diversiteit aan bodems en druivenvariëteiten (meer dan 60) zorgen voor een grote waaier aan goede wijnen.' Dat er in Valais ook letterlijk topwijnen worden gemaakt, bewijst Visperterminen, met 1.100 m. de hoogst gelegen wijngaarden van Europa. We degusteren enkele witte wijnen, waaronder de populaire Fendant en een Malvoisie, een zoete late harvest, de lokale versie van de Sauterne zeg maar. Onder de vier rode wijnen proeven we o.a. een Dôle, de iconische Zwitserse cuvée van Pinot noir en Gamay. Het zijn stuk voor stuk lekkere wijnen die ons meteen overtuigen door hun uitstekende kwaliteit. Exporteren doen de Zwitsers niet, ze drinken hun wijnen liever zelf op. 'Als we wijnen transporteren naar een andere regio in Zwitserland, spreken we al van export,' besluit onze gastvrouw.

"Zwitsers drinken hun wijnen liever zelf op: als ze transporteren naar een andere regio in Zwitserland, spreken ze al van export."

Adembenemende uitzichten langs de gondelbaan van Nendaz.

Tracouet. De gondelbaan van Nendaz naar Tracouet is een attractie op zich. Terwijl onze telecabine tussen de boomtoppen zweeft, wordt Nendaz onder ons steeds kleiner. Pal naast het bergstation van Tracouet (2.200 m) ligt het gelijknamige meer, ook wel Lac Noir genoemd. In de winter is het een populair wintersportgebied voor vooral ervaren skiërs, in de zomer kan je er langs de hoogste lorken van Europa hiken naar de toppen van bergen als Plan du Fou (2.630 m). Die hards bijten er dan weer hun tanden stuk op een mountainbike trail met een gemiddelde helling van meer dan 9%. Bon courage!

Tracouet

Wij laten ons overdonderen door de mooiste vergezichten op het Rhônedal en de hemelhoge bergen rond Mont Fort. Tijdens een wandeling rond het kleine bergmeer ontdekken we een kleurrijke miniatuurwereld van insecten en de prachtigste bergbloemen. We balanceren op de rand van de boomgrens en steken ze over wanneer we de klim naar de 2.469 m. hoge Dent de Nendaz maken. De rust, het uitzicht en de zuivere berglucht geven ons weer die zalige aansluiting met de natuur. En al zijn we geen fervente wintersporters, de bergen in de zomer zijn helemaal onze dada.

"De rust, het uitzicht en de zuivere berglucht geven ons weer die zalige aansluiting met de natuur."

NENDAZ PRAKTISCH:

Info over Nendaz: www.nendaz.ch en Zwitserland algemeen: www.myswitzerland.com

Lees ook: Zwitserse tradities op scherp in Nendaz.

Vervoer: wij vlogen met Swiss Air naar Zurich, 6x per dag h/t vluchten vanuit Brussel. Wintersporters die naar Zwitserland vliegen met Swiss Air betalen geen toeslag voor het vervoer van hun eerste wintersportmateriaal. Van Zurich reden we met de trein naar Sion, dan met de bus naar Nendaz.

Slapen: wij sliepen in het chique en stijlvolle Hôtel Nendaz 4 Vallees (4* superior) pal in het centrum van Haute-Nendaz. bijzonder comfortabele kamers ingericht in mix van trendy en klassiek Zwitsers. Relaxen kan je volop in het houten decor van hun meer dan 2000 m2 grote Spa des Bisses. Twee uitstekende restaurants: Eagle Carnotzet en Clos des Cimes waar je respectievelijk traditioneel Zwitsers of modern bistronomisch eet. Uitgebreid en lekker ontbijt, al dan niet op het terras.