POST SOVJET ROCK 'N ROLL 1: MOSKOU

Woord vooraf. Aké Jacobs, die we jaren geleden leerden kennen als een groot avonturier die de hele wereld rondtrok, is al lang gefascineerd door de zijderoute. Meteen na de val van de Sovjet Unie moesten er allerlei goederen naar de nieuwe ex-Sovjet Republieken gestuurd worden. Via een Amerikaans diplomatiek kantoor uit Antwerpen kreeg hij te maken met een enorme goederenstroom die naar de Amerikaanse ambassades in ex-Sovjetstaten moest verscheept worden. Hij zag zijn kans schoon en startte een transport- en verhuisfirma, met de toepasselijke naam Nomad Express, die zich focuste op Georgië, Armenië, Azerbaijan en de landen ten oosten van de Kaspische Zee (Turkmenistan, Oezbekistan, Kirgizstan, Tadzjikistan en Kazachstan). En zo werd Aké de ‘Eerste verhuizer op de Zijderoute’. De bijna hermetisch van de buitenwereld afgesloten Sovjetunie waarvan plots de deuren wijd openzwaaiden was voor hem een wereld waarvan een soort vreemde fascinatie uitging. Uit dit gigantische avontuur destilleerde hij een uniek relaas waarmee hij enkele maanden geleden bij ons kwam aanwaaien. In zijn verhaal zagen we wel iets dat ook onze trouwe lezers kan interesseren. We engageerden Aké als gastblogger, die geen reisverhalen schrijft zoals we gewend zijn, maar een heel persoonlijk relaas neerpent dat de grauwe, rauwe sfeer in de post Sovjetrepublieken zeer goed weergeeft. Zijn verhalen, die zich afspelen van Moskou tot Oezbekistan, zullen we publiceren als een vervolgverhaal onder de titel ‘Post Sovjet Rock & Roll’. Want meer dan 30 jaar terug gaan in de tijd, naar die bevreemdende wereld van ex Sovjetstaten fascineert ons en jullie wellicht ook. Vanaf vandaag nemen we je dus met tweewekelijkse intervallen mee langs de Zijderoute, in de avontuurlijke verhuiswagen van Aké. De oorlog die momenteel in Oekraïne woedt zorgt voor een wrang gevoel, zowel bij Aké, onszelf en bij de meesten onder jullie. Zijn relaas is voor alle duidelijkheid verre van een ode aan de Sovjets of het Rusland van Poetin. Wel aan een kantelmoment in de geschiedenis vol hoop, die vandaag helemaal vervlogen lijkt. Werner & Myriam

Aké Jacobs.

MOSKOU 1. Het Rusland/Oekraïne conflict is nu reeds een jaar aan de gang en ik vind het nog steeds erg vreemd en shockerend wat er aan 't gebeuren is. Vanochtend keek ik naar een documentaire over Poetin. Hij kwam in de politieke kijker begin jaren '90. Ik moest terugdenken aan deze periode toen ik als zelfstandige m'n weg aan het zoeken was in de transportwereld. Ik werkte voor de transportgroep ‘Kuhne & Nagel'. Zo ben ik in Rusland verzeild. Ik moest een geldautomaat leveren aan een Russische bank in Kemerovo in Siberië, waar ik de levering van dat ding moest bijwonen en de betaling moest verzekeren. Dus ik vloog van Brussel naar Moskou en zou daar Igor treffen die de klant vertegenwoordigde. Met Igor en een cash automaat zou ik verder naar Kemerovo vliegen, wij in een Ilyushin-86 en de automaat in een Antonov-26 cargo. In die periode was de sfeer in Moskou grimmig en grauw. Je zou meteen geloven dat de stad nog nooit zon had gezien, overal slijkerige smeltsneeuw, iedereen donker gekleed, er was nergens kleur te bekennen. Moskou was nog maar net de Perestrojka doorgesukkeld en duidelijk nog niet hersteld van het failliete Sovjetsysteem. Het leek of alle Moskovieten ook meteen doorhadden dat ik een buitenlander was, ik voelde me niet comfortabel onder al die starende blikken. Die avond nam Igor me mee naar café 'the Nightflight', niet ver van Sheremetyevo International Airport. De vrouwelijke cafégangers leken allemaal rechtstreeks uit een modellenbureau te komen.

Het hook-up sfeertje was duidelijk. Lelijke, dikke zakenmannen waren genereus deze interesse fakende vrouwen aan het trakteren. Het was een onwaarschijnlijk schouwspel. Ik was op mijn hoede maar bleef niet onopgemerkt. Igor verdween in een harem vrouwen en ik begreep niet hoe ik met zoveel vrouwen op een 2-persoonsbankje geraakte. Toen ik ging zitten, leek het wel een stoelendans met alleen maar winnaressen, want de dames verdwenen één na één met een sigaret uit mijn pakje. Ik bleef aan de praat met een uitzonderlijk mooie vrouw die vlot Engels sprak met een grappig Russisch accent. Toen ik de overbodige vraag stelde waarom er zoveel vrouwen in dit café waren, antwoordde ze ook voorspelbaar en eerlijk dat heel Rusland failliet was en veel vrouwen probeerden een 'businessman' aan de haak te slaan. Ze heette Natasha, Natasha Navratilova. Na een lang gesprek waaruit bleek dat haar grote passie tennis was, direct eraan toevoegend dat haar jongere zus écht talent had, kwam ze 'to the point': "You can come with me, it's only 100 US $, but you can stay the night". Igor was al lang verdwenen met mijn bagage in de koffer van zijn auto en ik had nog geen hotel. Door Natasha's voorstel beloofde mijn overnachtingsprobleem nog boeiend te worden. Welcome to Moscow!

MOSKOU 2. Iets later duwde Natasha tegen een houten deur in één van de vele grijze Russische huizenblokken en klommen we via een afgebrokkelde betonnen trap naar de derde verdieping. De verlichting in de trapzaal en lift deden het niet, elektrische bedradingen hingen chaotisch aan plafonds en muren, vuil had zich overal opgestapeld in de gangen, de geur die er hing was niet te benoemen. Ze opende de deur van haar appartement met een sleutel of 4. Binnen vroeg ze me mijn schoenen uit te trekken. Het was netjes onderhouden. Buiten was het aan het vriezen, maar in haar appartement leek het wel 30 graden. Centrale verwarming in het toenmalige Rusland moest je letterlijk nemen. Er was telkens een centraal verwarmingssysteem voor het hele gebouw. Radiators stonden roodgloeiend en werden gevoed door ontzettend dikke buizen. Overdag had ik al gefascineerd staan kijken naar een oerwoud van grote, stomende en soms heet water spuwende buizen, die een onduidelijk parcours aflegden tussen de woonblokken en twijfelachtige kleinere constructies, waar je zware ketels hoorde branden. Natasha's appartement (zij noemde het 'kwartier') was een typisch voorbeeld van hoe een toenmalig Sovjet appartement eruit zag. Keukens, badkamers, parketvloeren, zelfs de indeling waren overal hetzelfde, heel uniform. Zo heette bv. het toilet steevast 'unitas', naar de producent ervan. De badkamers vond ik ook heel apart. Tussen de standaard badkuip en de standaard lavabo hing er één waterkraan die je tot boven het bad of tot boven de lavabo kon draaien, Sovjet spitsvondigheid. Na ons gewassen te hebben met veel te heet water en een gekke gele zeepklomp, duwde Natasha me op haar netjes opgemaakt bed met stekelige wollen dekens. Een springveer duwde in mijn rug toen ze bovenop me ging zitten. Natasha was een prachtige, elegante vrouw, met helblauwe ogen en de mooiste, volle borsten die ik ooit gezien had. Ze was zich daarvan bewust, want ze duwde ze de hele tijd in mijn gezicht. Recent nog deden de diepblauwe, heldere ogen van de husky van mijn zus me nog aan haar denken. De royale vrijpartij die erop volgde deed me de 100 US$ die ik haar had gegeven snel vergeten. Moe en voldaan, fluisterde ze eerst nog plagend; ‘maladjetz' (*) in mijn oor. Ineengestrengeld vielen we in slaap.

De volgende ochtend kwam ze naakt en ontwapenend mooi met 2 kopjes zoete oploskoffie op het bed zitten. Dit mocht niet te lang duren, want ik herinnerde me paniekerig dat ik de vlucht Moskou/Kemerovo moest halen. Of ik daar nog Igor zou tegenkomen, was twijfelachtig. Natasha kleedde zich snel aan, ging ongevraagd met me mee de straat op en toonde me hoe je transport regelde in het Moskou van toen. Ze stak haar arm uit en de eerste Lada (jigoeli) die voorbij kwam, stond meteen op zijn rem. Na een korte onderhandeling reden we dwars door Moskou, verkeer en stoplichten negerend, naar de Domodedovo luchthaven. Het duurde akelig lang, Moskou leek eindeloos. Onderweg zag ik enkel Lada's, Volga's en gekke ‘oase’ (*) busjes rondrijden. Overladen, scheef hangende 'masjutka's' (*) en 'troleybussen' waren ook van de partij. Zo'n troleybus stond vaak in het midden van de baan stil terwijl de chauffeur de contactstangen terug tegen het bovenliggend kabelsysteem probeerde te koppelen. Maar ik was te opgejaagd om te genieten van deze onverwachte ’sightseeing’. Ik moest immers straks Igor zien te vinden in het voor mij onbekende Domodedovo! Wordt vervolgd...

*maladjetz= goed gedaan. *oase busje= typisch Russisch minibusje . *masjutka’s: waren in de jaren ’90 busjes met een vast traject in Moskou.

MEER LEZEN:

Post Sovjet rock 'n roll 2: Domodedovo/Kemerovo

Post Sovjet rock 'n roll 3: Moskou - Stavropol

Post Sovjet rock 'n roll 4: Stavropol - Tbilisi