JAPAN, HIP LAND MET EEN TRADITIONELE ZIEL (1)

Het lijkt of de poorten plots wijd openstaan naar dit land, waar hedendaagse architectuur en spitstechnologie hand in hand gaan met oosterse mystiek en eeuwenoude gebruiken. Want ondanks het feit dat Japan erg modern is, zit de traditie er nog diep geworteld. Rustgevende zentuinen, geisha’s en theeceremonies voeren me ver terug in de tijd. Prachtige tempels, Shinto heiligdommen en Shogun kastelen zorgen voor een sprookjesachtig decor.

Spirituele reclame.

Spirituele reclame. ‘Tweemaal in je handen krappen’, zegt mijn gids Sake met haar grappig accent,‘en je mag een wens doen.’ Nog snel een duit in het offerblok en een paar buigingen voor de Shinto goden en ik ben helemaal klaar voor een reis door dit fascinerende land. Het Fushimi Inari Shrine, ten zuiden van Kyoto, is een van de belangrijkste Shinto heiligdommen. Shinto is een Japanse godsdienst, gebaseerd op animisme en heel oude tradities. Ik heb bv. nog nooit zoveel in mijn handen geklapt. Het is een expressie van lang leven en onschuld, dingen die in de Shinto godsdienst erg belangrijk zijn.

Indrukwekkende vuurrode torii van Inari Shrine.

De absolute highlight in het Inari Shrine is een 4km lange tunnel, gevormd door duizenden vuurrode torii poorten, die tot helemaal in de heuvels loopt. Erdoor wandelen is een spirituele ervaring wordt gezegd. Het nirvana bereik ik net niet, maar ik word er wel rustig van én het is adembenemend mooi. Op de poorten staan de namen van de schenkers, volgens Sake verdoken reclame van zakenlui uit Osaka. Prestige en geld verdienen is hier erg belangrijk. In Osaka begroeten ze mekaar met mukari makka, wat letterlijk betekent: Are you making money? Maar de schoonheid van deze site overstijgt gelukkig dat alles.

"Shinto is een Japanse godsdienst, gebaseerd op animisme en heel oude tradities."

Todaiji tempel, het grootste houten gebouw ter wereld.

Religies à la carte. Shintoïsme, gebaseerd op de kracht van de natuur, is authentiek Japans. Toch is boeddhisme bijna even belangrijk. Hier en daar ontstaan er zelfs overlappingen. Soms worden godsdiensten ook door mekaar gebruikt. Japanners kiezen vaak voor een shinto doopsel, een boeddhistische begrafenis en als het even kan huwen ze in een kerk. Er zijn maar liefst 80.000 shinto schrijnen in het land en bijna evenveel boeddhistische tempels. Het Fushimi Inari Shrine is mijn absolute favoriet. Maar het heiligste en grootste Shinto complex ligt in de Mie prefectuur: Ise Jingu, een verzameling van 125 schrijnen op een oppervlakte zo groot als Parijs. Het is zo belangrijk dat enkel familieleden van de keizer er hogepriester kunnen worden.

Shinto Kasuga Taisha.

In het Narawoud liggen zowel de Shinto Kasuga Taisha, bekend voor zijn meer dan 3000 stenen lantaarns, als Todaiji, een belangrijke boeddhistische tempel uit de 8^ste eeuw. Het is het grootste houten gebouw ter wereld. De 15 meter hoge boeddha is al even indrukwekkend als de tempel. Hij weegt 500 ton en bestaat volledig uit brons. Wie door een gat in een van de eeuwenoude zuilen kan kruipen, ter grootte van het neusgat van deze boeddha, ik verzin het niet, wordt verlicht in een volgend leven. Vermits ik geen slangenmens ben zit dat er voor mij jammergenoeg niet in. Aan de uitgang laat ik me stalken door een paar wilde reeën, goddelijke gezanten in de Shinto godsdienst, maar dan wel erg hongerige gezanten want ze zijn gek op koekjes en daardoor behoorlijk opdringerig.

"Ise Jingu, een verzameling van 125 schrijnen op een oppervlakte zo groot als Parijs."

Bijschrift toevoegen

Kyoto, theedrinken als kunstvorm. Terwijl Tokio een van de hipste steden ter wereld is, heeft Kyoto een traditionele ziel. Doordat de oude stad gespaard werd tijdens de 2de WO is het een feest voor het oog. Kyot ois Japan in een nutshell, zowat alles wat ik van Japan verwachtte vind ik hier, zentuinen, shinto- en boeddhistische tempels, geisha’s, mooie paleizen en kleurrijke markten, het is zonder twijfel het culturele hart van Japan. Traditie is de leidraad in alles wat ik doe of bezoek in deze oude keizerlijke stad. En als je net als ik een theefanaat bent, dan is Kyoto de perfecte plek om een authentieke theeceremonie bij te wonen. Theehuizen vind ik zowat overal. Het schenken en drinken van thee zijn in Japan al sinds de 7^de eeuw tot kunst verheven. De samoerai waren verknocht aan de theehuizen. Ze lieten hun wapens buiten, want een bezoek aan zo’n huis betekende een moment van vrede. Om een theeceremonie bij te wonen moet ik door een bijzonder laag deurtje, op handen en voeten. Zo wordt benadrukt dat iedereen gelijk is.

Theeceremonie in Kyoto.

Alles gebeurt volgens strikte rituelen: De thee wordt gezet met matcha, poeder van groene thee en wordt opgeklopt met een kwast waardoor een dikke, felgroene, vrij bittere thee ontstaat, die tegelijk ontspant en alert maakt. Het is niet alleen lekker het is ook prachtig om zien hoe de dames, want nu zijn het hoofdzakelijk dames,zich met heel veel devotie van hun taak kwijten. Theemeesters waren vroeger altijd mannen. De eerste die het tot kunst verhief was Rikyu in de 15^de eeuw, hij was de grondlegger van het huidige ritueel. Ik word er in elk geval helemaal zen van en wil nooit meer iets anders drinken dan groene matcha thee. Wat ik vooral onthoud is dat ik na elke sip die ik neem 3,5 keer mijn kopje moet draaien en dat ik bij de derde en laatste slok heel hard moet slurpen.

"Als je een theefanaat bent, dan is Kyoto de perfecte plek om een authentieke theeceremonie bij te wonen."

De prachtige zentuin van het Ninomaru paleis in Kyoto.

Groene melancholie. Als er één traditie is in Japan die wordt gekoesterd, is het die van de landschapskunst. In de 6^de eeuw al legden de boeddhisten de eerste zentuinen aan, om zich te verlossen van alle ballast. De tuinen zijn strak, maar bijzonder esthetisch. Mijn eerste zentuin is die van het Ninomaru paleis in Kyoto. Stenen symboliseren het lichaam, water het bloed en naaldbomen de geest. Bloemen zie ik er niet. ‘Te vergankelijk,’ legt de gids me uit, ‘het is de kracht van de eeuwigheid die hier wordt benadrukt.’ Er zijn heel wat regels voor het aanleggen van tuinen, maar die hoef ik niet per se te kennen om te genieten van hun schoonheid.

Kenroku-en in Kanazawa in de top drie van de mooiste tuinen.

Kenroku-en, in Kanazawa aan de westkust, staat in de top drie van Japans’ mooiste tuinen. Het is een oase van rust. Ik zie er een tuinman een naaldboom verzorgen met een klein schaartje, precisiewerk. Steeds met de glimlach, want Japanners zijn bijzonder innemend. Er wordt gezegd dat je een tuin vijf keer moet bezoeken, een keer in elk seizoen en een keer in de regen. Ik sla twee vliegen in een klap. Wat neerslag zorgt voor een perfect melancholische sfeer, het is alsof ik in een oud fotoboek blader.

"In Kenroku-en in Kanazawa zie ik een tuinman een naaldboom verzorgen met een klein schaartje, precisiewerk."

De spiegelende schoonheid: het Gouden Paviljoen.

De spiegelende schoonheid, het Gouden Paviljoen. Een must see en meteen een van de meest bezochte bezienswaardigheden in Japan is The Golden Pavilion, dat ooit deel uitmaakte van een zen boeddhistische tempel die werd verwoest in de 15^de eeuw. Het is alsof ik een sprookjestuin binnenwandel. Het panorama dat je vanuit het park hebt op de bergen rond Kyoto is fantastisch. In 1950 werd het paviljoen door een gestoorde monnik in brand gestoken omdat hij het te mooi vond voor deze wereld. Het werd identiek gereconstrueerd, zoals het in de 15^de eeuw eruit zag en de 2 bovenste verdiepingen werden bovendien volledig met goudblaadjes bedekt. Het staat op de oever van een enorme vijver die de vijver van rust wordt genoemd, waarin het paviljoen zich als een echte diva spiegelt.

"In The Golden Pavilion is het net alsof ik een sprookjestuin binnenwandel."

In Kyoto heten geisha's geika's.

Het prille begin van de geika’s. Zowel in Kyoto als in Kanazawa, wat wel eens klein Kyoto wordt genoemd, zoek ik de geishabuurt op. Ik ben geïntrigeerd door deze hoog opgeleide, witgeschminkte en in zijden kimono’s gehulde dames. Er hangt nog altijd een zweem van geheimzinnigheid rond. In Gion, de oudste wijk van Kyoto, begon het allemaal. De geika’s zoals ze hier worden genoemd, leven er nog steeds volgens oude tradities en hokken er samen in geishahuizen.

In het geisha-kwartier Gion lijkt het of je door een filmdecor wandelt.

Ze lopen schichtig langs de traditionele gevels om snel in een of ander donker portaal te verdwijnen. Het lijkt alsof ik door een filmdecor loop. De houten huisjes en oude straatlantaarns zorgen voor een haast mysterieuze sfeer. Ik probeer er met eentje te praten. Ze schenkt me haar mooiste glimlach, maar spreekt geen woord Engels. Het valt me op hoe jong ze is. (Veel later kan ik een geisha interviewen, een hoogtepunt van mijn tweede reis naar Japan: zie interview meteen geisha).

"Rond de hoog opgeleide, witgeschminkte en in zijden kimono’s gehulde geisha's hangt nog altijd een zweem van geheimzinnigheid."

Ninomaru paleis.

Zingende vloeren. Samoerai en shoguns, die ik vooral uit B-films ken, waren historisch erg belangrijk. Ik bezoek het Ninomaru paleis dat deel uitmaakt van het Nijo kasteel,waar de laatste shogun (een generaal met politiek gezag)de macht overdroeg aan de keizer en het samoerai tijdperk voor goed afsloot. Samoerai's waren, tot mijn grote verwondering, naast elitekrijgers, geletterde mannen bedreven in kalligrafie, ze waren zelfs goed in bloemschikken. Het paleis is dan ook veel verfijnder dan ik verwachtte. Wat me er het meest intrigeert zijn de nachtegaalvloeren,een systeem van ijzeren pinnen die, wanneer ik over de houten vloerbalken loop, met een beetje fantasie het geluid maken van zingende nachtegalen. Een vernuftige tactiek die ervoor zorgde dat de vijand niet ongemerkt het kasteel kon binnensluipen.

"Samoerai's waren naast elitekrijgers, geletterde mannen bedreven in kalligrafie, ze waren zelfs goed in bloemschikken."

Architectuurpareltje: het station van Kanazawa.

Kanazawa, oud versus nieuw. Kanazawa, aan de westkust, is waarschijnlijk Japans best bewaarde geheim. En al is niet de hele stad even mooi, je hebt hier een perfecte vermenging van oud en nieuw. Het station is een staaltje van top hedendaagse architectuur. De gigantische koepel die volledig uit glas en staal bestaat, symboliseert een paraplu voor de bezoekers aan hun stad en ik begrijp al snel waarom. Het regent er nogal vaak. Het Century Museum of Contemporary Art is al even futuristisch en stelt werken tentoon van zowel lokale als internationale hedendaagse kunstenaars, ik zie er zelfs een beeld van onze Jan Fabre.

Het Century Museum of Contemporary Art.

Het meest intrigerend vind ik het zwembad, waar illusie en werkelijkheid samenvloeien. Ook het goudmuseum is prachtig, ik koop er gezichtscrème met goud en zelfs sake met goudblaadjes. Maar tegelijkertijd hangt er in deze stad nog een sfeer van ver vervlogen dagen, vooral in de Higashi of geishawijk en Nagamachi, het Samoerai kwartier. De hoogte van de muren rond de traditionele huizen bepaalde er de status van de bewoners. De grootte van de samoeraihuizen werd in tatamimatten berekend. De meeste Japanners doen dat nog steeds.

"In Kanazawa heb je een perfecte mix van oud en nieuw."

Kanazawa by night.

Ryokans, onderonsje in een onsen. Kanazawa is de perfecte stad om een Ryokan, een traditioneel hotel, uit te proberen en te relaxen in een van de 3000 onsen (warmwaterbronnen) die Japan telt. Het betekent letterlijk een onderdompeling in de Japanse cultuur. Engels wordt er haast niet gesproken en dat is ook het geval in de Hakusan Shobutei ryokan. Maar geen nood Japanners zijn, ondanks de taalbarrière, ontzettend behulpzaam en gebarentaal doet wonderen. Eerste regel: je westerse kleren gaan even de koffer in. Je leeft er in een kimono. Ik trek meteen zo’n yukata (kimono) aan, die enkel nog uit gaat om in de natuurlijke warmwaterbron van Yamashiro te baden. Een uurtje wegsmelten in een warmwaterbron is iets waar ik snel aan kan wennen.

Er zijn meer dan 3000 onsen in Japan.

Ik word er rustig van, al is dat buiten de oude dametjes gerekend die, terwijl mijn lichaam op kooktemperatuur wordt gebracht, een conversatie in gebarentaal proberen te voeren. Al snel vult de ruimte zich met gegiechel en is het zenmoment voorbij. Maar mijn korte intermezzo in de onsen heeft mijn eetlust bevorderd. Na het bad krijg ik een kaiseki maaltijd geserveerd, haute cuisine met een oneindig aantal gerechtjes. Af en toe lijkt het op een scheikundeles, ik kook, stoom en roer en wat opvalt: niets proeft zoals het eruit ziet. Ik moet mijn smaakpapillen behoorlijk upgraden om alles te herkennen. Tafelen is hier dan ook puur culinaire poëzie, bovendien word je er 100 jaar van. Slapen doe ik als een roos op mijn futon in een kamer vol tatami’s. De volgende ochtend word ik uitgezwaaid door het voltallige personeel, alsof ik afscheid neem van mijn familie.Traditie staat in Kanazawa nog hoog in het vaandel.

"Tafelen in een onsen is Tafelen is puur culinaire poëzie, bovendien word je er 100 jaar van."

Voor Japan zit je perfect bij Imagine Travel, een jonge dynamische TO uit Brugge met hét grootste Japanaanbod op de markt. Maar liefst 16 reizen naar het ‘Land van de Rijzende Zon’ uit hun unieke Japan brochure kunnen gewoon op zich geboekt worden, maar vormen eveneens de basis om een reis helemaal op maat samen te stellen. Hun Japan in vogelvlucht (9 dagen/2275€), omvat een rechtstreekse vlucht Brussel-Tokio (ANA) met alle transfers, een Pasmo-pas voor het openbaar vervoer, zeven overnachtingen met ontbijt, waaronder een nacht in een Ryokan met een onsen en diner, ook nog enkele treintickets en pasjes. Deze reis kan à la carte aangepast worden en gecombineerd met de rest van hun Japanaanbod. Er is ook een mogelijkheid om aan te sluiten bij een internationale groepsreis om het land te ontdekken. Imagine Travel staat garant voor een uitstekende service en concurrentiële prijzen. Info en boekingen op www.imaginetravel.be/nl-be/reizen/all/japan/aanbiedingen.htm of bij je reisagent.

JNTO infocentra (toeristische dienst)vind je in zowat alle steden, vlakbij het station.

PRAKTISCH:

Documenten: Paspoort, geen visum.

Geld: 1000 yen = 7, 60€, kredietkaarten zijn bruikbaar in grote restaurants, hotels en winkels, maar om geld af te halen moet je je kaart speciaal laten aktiveren voor je vertrekt.

GSM: geen GSM netwerk in Japan, enkel G3 en G4 smartphones zijn bruikbaar.

Veiligheid: Het is een bijzonder veilig land

Fooien: fooien geven is beledigend.

Klimaat: Vier seizoenen zoals hier.

Tijd: 7u later in de zomer, 8u in de winter

Voor meer praktische tips nog even geduld, er komt een apart artikel met tips en trucs, maar eerst volgt er nog een nog een derde deel, dit keer van mijn tweede reis naar Japan.