BAMBERG, HET DUITSE ROME



De binnenstad van Bamberg, sinds ‘93 Unesco werelderfgoed, is een eclectisch feest van zowat alle Europese architectuurstijlen, die harmonieus versmelten in een doolhof van smalle, steile steegjes met niets dan historische gebouwen en gezellige terrasjes. De 1000 jarige bisschops- en keizerstad wordt wel eens het Duitse Rome genoemd, want is net als de Italiaanse hoofdstad op 7 heuvels gebouwd. Bamberg is een van die zeldzame verborgen parels die je moet gezien hebben.

Bamberger Reiter.

'Ken je de Bamberger Reiter?' 'Zoiets als de ‘lonely rider’ maar dan in koningsoutfit?' probeer ik voorzichtig. Ver zit ik er niet naast, al weet niemand wie het elegante 13de eeuwse beeld (dat voor Bamberg meer betekent dan manneke pis voor Brussel) gemaakt heeft, noch wie het is. Men vermoedt dat de ruiter met de zachte trekken de schoonbroer van Hendrik II is, een Hongaarse koning. Anderen zien er dan weer de Messias in. Het beeld staat in de kathedraal van Bamberg, op één van de zeven heuvels van de stad: de Domberg waar de prins-bisschoppen het voor het zeggen hadden. Religieuze en wereldlijke macht waren in Duitsland onafscheidelijk, tot Napoleon orde op zaken kwam stellen.

Domplatz met kathedraal.

Toch was Bamberg in de 11de eeuw al een belangrijke stad, keizer Hendrik II wilde er een tweede Rome van maken, meer nog: de hoofdstad van het Romeinse rijk. Hij werd samen met zijn beeldschone bruid Cunigonde heilig verklaard, ik zie hun beeltenis overal in de stad. Omdat Bamberg meer dan 50 kerken telde werd het ook ‘de Stad van God ’genoemd.
Dat de weg naar God steil en moeilijk is namen de Middeleeuwse klerikalen wel heel letterlijk. Het is namelijk een helse klim naar de Romaanse kathedraal met de vier gotische torens, waar ik niet alleen het graf van de enige paus ooit in Duitsland begraven, Clemens II vind, maar ook dat van de bouwgrage Hendrik II.

Das Alte Rathaus midden in de Regnitz.

Vloeibare ham. Toen de burgers van dit klerikaal bastion in de 14de eeuw een plek vroegen om het stadhuis neer te poten werd hen de toegang tot de bisschopsstad botweg geweigerd. Daardoor heeft Bamberg het origineelste stadhuis van Duitsland, gebouwd midden in de Regnitz rivier die de stad in twee deelt. Het stadhuis heeft twee bruggen: één die naar de burgerlijke stad leidde en één die het met de stad van de bisschoppen verbond.
De hoofdtoren van het stadhuis en de ingang van het historisch stadsgedeelte is opgetrokken in klassieke barok. Het werd net als de kathedraal gebouwd door één van Duitslands grootste architecten: Balthazar Neumann. Uniek aan dit gebouw zijn de kleurrijke fresco’s die het verhaal vertellen van de dood van prins-bisschop Von Frankenstein. Nee, niet dé Frankenstein, hoewel de toen heersende schoonheidsidealen hem niet eens zouden doen opvallen.

Het oude stadhuis is het mooiste van heel Duitsland.

De schilder portretteerde ook zichzelf met een palet in de hand en één been dat frivool uit de muur steekt. In de achttiende eeuw hadden de Duitsers blijkbaar een goed gevoel voor humor. Vanop één van de bruggen kijk ik uit op Klein Venetië: oude vissershuisjes op een weelderig groene oever midden in de stad. Pittoreske vakwerkhuizen met hoge daken, kleine voortuintjes waar de boten aanlegden en houten steigers, waarop men vroeger de vis droogde en waar nu in de zomer de gelukkige bewoners zonnebaden. Het is de meest romantische plek van de stad.

Het befaamde Rauchbier van Bamberg.

Op een terrasje aan de overkant word ik uitgenodigd om dé specialiteit van de stad te proeven: Rauchbier (rookbier). Bamberg is gekend om zijn vele brouwerijen. In de 18de en 19de eeuw waren er maar liefst 65, nu zijn het er nog altijd 9, je zou van minder goed gezind worden. Het meest bekende bier was en is nog steeds het fameuze rookbier. Ik vind het eerlijk gezegd naar vloeibare ham smaken, toch is het razend populair. Bamberg isnochtansomringd door wijngaarden, het ligt op de grens van een wijn-en bierstreek, maar de weegschaal slaat duidelijk over in het voordeel van het bier.

De nieuwe residentie van de bisschoppen.

Religieuze rijkdom. Meer dan 2.500 historische gebouwen in Bamberg bleven gespaard tijdens de vele oorlogen die in Opper-Frankonia werden uitgevochten. De taal van de contra-reformisten, die in de 18de eeuw van de stad een katholieke enclave maakten in een zee van protestantisme, is barok. De heersende prins-bisschoppen gingen ver om die taal te verspreiden, ze gaven zelfs taxvermindering als je je gevel liet ombouwen. De oudste residentie (16de) van de prins-bisschoppen, op de Domberg, heeft een prachtige renaissance poort met alweer afbeeldingen van Hendrik II en Cunigonde. Ze leidt naar de binnenplaats met laatgotische vakwerkhuizen, die typisch zijn voor het 14de en 15de eeuwse Duitsland. De oude residentie werd al snel te klein voor de prins-bisschoppen, ze lieten een barok paleis bouwen dat er vanbuiten sober uitziet, maar waar binnenin op geen Mark werd gekeken. De keizerlijke hall is één groot fresco in een zee van marmer.

Rozentuin op de binnenplaats van het bisschoppelijk paleis.

De binnenplaats leidt naar de beroemde rozentuin die uitkijkt op de St Michaelsberg met het gelijknamige klooster. Op de hoogste berg (386 m) staat het 12e eeuwse Altenburg fort, waar de prins-bisschoppen in woelige tijden hun toevlucht zochten. Ik installeer me aan één van de gezellige tafeltjes op het terras en kijk uit over een zee van kerktorens, daken en prachtige gevels. De barokke en rococo-beeldjes, die tussen de heerlijk geurende rozen staan, geven de tuin allure. Er klinkt fluitmuziek die lijkt te komen van de stenen engel schuin achter me. Ik geniet en besluit dat Duitsers verdraaid lekkere cappuccino maken.

Terrasje in de winkelstraat van de oude binnenstad.

De Hoffmann tales. Er staat geen uur op het drinken van alcohol in dit stadje. ’s Ochtends vroeg krijg ik al een schnapps aangeboden in een souvenirwinkel. De eigenaar is blijkbaar nog niet gaan slapen en trekt zonder gêne een schoon hemd aan terwijl zijn winkel volloopt met klanten. Wanneer ik de Beierse gastvrijheid prijs, word ik terechtgewezen. “Noem iemand uit Frankonia nooit Beiers, want dan ben je niet meer welkom,” lacht hij luid. Bamberg heeft volgens de man niets te maken met Beieren, al ligt het er middenin. De stad voelt zich een beetje verheven op haar 7 heuvels. Hendrik II veranderde Bamberg in een Italiaanse stad. Böttinger, één van Bambergs bekendste zonen, liet het Böttingerhaus bouwen voor zijn vrouw en 12 kinderen. Het ziet eruit als een Italiaanse Pallazzo. Hij woonde zelf in het nog verfijndere Concordia kasteel aan de Regnitz. Een andere beroemde inwoner van Bamberg is Hoffmann (18de) die wij vooral kennen van zijn vreemde kortverhalen en van ‘The Hoffmann Tales’ een opera van Offenbach die hem portretteerde als een schizofrene, excentrieke romanticus. Het appelvrouwtje, dat  figureerde in één van zijn verhalen, is vereeuwigd in antieke deurknoppen die de poorten van enkele prominente paleizen tooien. Eén keer per jaar, tijdens het Sandkerwa-festival, kan je het appelvrouwtje nuttigen in de vorm van heerlijke zandkoekjes.

Het romantische klein Venetië.

Shoppen! Als ik de autovrije Grüner Markt op loop word ik bijna van de sokken gereden door één van de vele ‘killerbikes.’ Meer dan een tiende van de bevolking bestaat immers uit studenten. Het jonge volk doet de oude stad opleven. Straatmuzikanten op zowat elke hoek zorgen voor nog meer ambiance. Net voorbij de St. Martinskerk, beroemd om haar geschilderde trompe l’oeil-koepel, verzeil ik op een kleurrijke groentemarkt op de Maxplatz. Op dit plein hebben de contra-reformisten hun slag pas echt thuisgehaald: barokke uniformiteit alom. Winkelen is een plezier in Bamberg. In de Ausstrasse vind ik Colibri, de beste boekenwinkel van de stad. In de charmante panden wisselen shops en gezellige terrasjes elkaar af. Mohren-Haus in de Obere Brücke is een winkel die je moet gezien hebben. Het pand uit 1444 was een oude apotheek. Nu is het niet alleen een theeparadijs, je kan er ook elegante designer kledij kopen, alles voor je interieur, je tuin en het heeft bovendien een café.

Uitblazen op een van de terrasjes in Bamberg.

In Bamberg vind je ook de grootste concentratie antiekwinkels van heel Duitsland, in de oude stad zijn er alleen al 30. Voor de fanaten van braadworsten is de Beierse keuken een waar feest, maar met de Regnitz die de stad doorkruist staan er ook heel wat riviervissen op het menu. En als je genoeg hebt van de lokale keuken, kan je eens binnenlopen bij Fellini, een goeie Italiaan of kan je zoals ik lekker Spaans gaan eten in Bolero. In een studentenstad als Bamberg vallen de prijzen best mee. Ik zijg tenslotte neer op een zonnig terrasje, waar ik het rookbier een tweede kans geef. Het eerste glas smaakt alsof ze een oude schoen zijn vergeten in een vat gerookt spek, maar ze zeggen dat bij het tweede glas de oude schoen verdwijnt en dat je bij het derde en vierde glas zelfs echt zin in een vijfde krijgt. Zo ver drijf ik het niet. 

© Myriam Thys 2016 - foto’s: © archieven van de Bamberg Tourism & Congress Service.






BAMBERG PRAKTISCH:

Hoe: Met de trein of de wagen, of je kan vliegen naar Neurenberg en van daaruit (64km) met een huurwagen naar Bamberg rijden of van de luchthaven een shuttlebus nemen.

Toerisme Duitsland: www.germany.travel/nl
Bamberg Tourist Board: www.bamberg.de/tourismus


ZEKER DOEN: 

Als je kan, pik dan een concert mee van het wereldberoemde symfonisch orkest van Bamberg. www.bambergsymphony.com

Bierliefhebbers kunnen maar liefst 9 brouwerijen bezichtigen: een brouwerijtocht kost 22€.


Uitgaan kan in de vele café’s, het is een studentenstad. Na middernacht is ‘Live-Club’ the place to be: elke avond komt er een andere muziekstijl aan bod met veel live optredens en swingende DJ sets. www.live-club.de


Een van de meest authentieke shops die je moet gezien hebben, zelfs als je niet rookt, is de tabakswinkel ‘Peter Weinig’ (500 soorten pijpen, 200 soorten tabak en sigaren)


Op 21 km van Bamberg ligt een van de mooiste barokke paleizen van Duitsland: Shloss Pommersfelden, zeker een bezoek waard.



TIPS:

Bamberg heeft een 20-tal fietsroutes en thematische tours. Denk eraan: de stad is op 7 heuvels gebouwd. Aan je conditie werken voor je eraan begint. Fietsen te huur in de meeste hotels.

Je kan ook een kanotocht maken op de Regnitz: www.kanutouren-bamberg.de

Koop voor 12€ de BAMBERGcard (3 dagen geldig): zo kan je gratis 7 musea binnen, met de bus rijden en een audiogids krijgen waarmee je op je eigen ritme de stad kan bezichtigen: www.bamberg.info




SLAPEN:

Residenzschloss Bamberg: Luxueus 4 sterrenhotel met een sauna en Turks bad, op de oever van de Regnitz rivier op 1 km van het oude centrum: www.welcome-hotels.com/welcomehotel-residenzschloss-bamberg


Romantik Hotel Messerschmitt (1832): 4 sterrenhotel met een kleine spa en sfeervolle kamers, in het hart van de oude stad vlakbij alle bezienswaardigheden: www.hotel-messerschmitt.de/en


Barok hotel Am Dom (14de eeuw): een mooi oud pand, pal in het centrum. www.barockhotel.de/en



Tandem Hotel: familiehotel aan de oever van de Regnitz, perfecte ligging: alle kamers (modern) kijken uit op Klein Venetië. www.tandem-hotel.de
BAMBERG, HET DUITSE ROME

Geen opmerkingen

Naam

E-mail *

Bericht *

-->